Defne Ertaş
Dev Afrika salyangozları bakım kolaylıkları sebebiyle özellikle Avrupa’da kedi ve köpekten sonra en çok tercih edilen evcil (pet) hayvan kategorisinde yer alıyor. Belli bir dönem Türkiyede’ de “moda olan” ve hatırı sayılır rakamlara ulaşan Dev Afrika salyangozlarının bakımı, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de serbest ancak doğaya bırakılması yasak. Çünkü Dev Afrika salyangozları, hızlı üreme özellikleriyle dünyadaki en zararlı 100 istilacı tür listesinde bulunuyor. Bu nedenle doğaya salınmaları halinde, kişilere devlet eliyle büyük yaptırımlar uygulanıyor. Afrika’ya ait bir hayvan türü olan Dev Afrika salyangozlarının dünyanın pek çok yerinde olmasının altında yatan sebep ise; doğadaki bir hayvanı evcilleştirerek evcil (pet) hayvan üstünden para kazanmak isteyen asalak insanlar, bu asalak insanlarla aynı anlayışa sahip olan devlet adına karar verici konumdaki insanlar ve asalak insanların arzına, yaşam hakkına saygı duymayan insanların gösterdiği taleptir. Doğal yaşam alanından koparılarak dünyanın pek çok ülkesinde evcil (pet) hayvanlar arasında yer alan Dev Afrika salyangozlarının, doğal yaşam alanlarında özgürce var olma hakkına saygı duyarak, gelin daha yakından tanıyalım.
Aklınız kedinizde kalmasın: Kedi kısırlaştırma hakkında merak edilen tüm detaylar için ziyaret edin.
Dev Afrika Salyangozu Nedir?
Latince ismi Achatina Fulica olan bu tür günümüzde yaşayan en büyük gastroppod yani karındanbacaklıdır. Ortalama ömürleri 5 ile 7 yıl arasında olan canlılar, 10 yıla kadar yaşayabilir. Doğdukları andan itibaren hızlı bir tüketim halinde olduklarından yumurtadan çıktıktan sonraki 2-3 ay içerisinde bir avucu doldurabilecek büyüklüğe erişebilirler. Adından da anlaşıldığı gibi Afrika’ya özgü bir tür olan Dev Afrika salyangozlarının doğal yaşam alanları Doğu Afrika’dır. Fakat 1988 yılında ekonomiye katkı olması amacıyla Afrika’dan bir kasa dolusu Dev Afrika salyangozu ithal edilmiş ve Dev Afrika salyangozlarının hızlı çoğalabilme özelliğinden dolayı -bir seferinde 2000 yumurta kadar veren- Dev Afrika salyangozlarının yumurtaları tüm dünyaya ihraç edilmiştir. Bu yolla oldukça yüksek miktarda para kazanan Brezilyalı salyangoz üreticileri, ülkelerde Dev Afrika salyangozlarından dolayı oluşabilecek sorunları tamamen göz ardı etmişler. Şimdilerde Dev Afrika salyangozlarına daha çok Hawaii, Avustralya, Karayip Adaları, Çin, Bangladeş, Japonya, Endonezya, Sri Lanka, Vietnam, Sri Lanka, Papua Yeni Gine, Filipinler, Malezya gibi nemli ve tropikal bölgelerde rastlanılıyor.
100 İstilacı Türden biri : Dev Afrika Salyangozu
Sevimli görünüm ve sakin yapıları dolayısıyla iyi bir evcil (pet) hayvan olarak görülüp sahiplenilen Dev Afrika salyangozlarının sevimliliklerinin altında ciddi bir tehlike yatıyor. Dev Afrika salyangozları inanılmaz güçlü iştahları ve hızlı üreme özellikleriyle dünyada en zararlı 100 istilacı tür listesinde bulunuyor. İstilacı türler, yerel olmayan ve bulunduğu yerde diğer türlerin yaşam alanlarını kısıtlayacak biçimde normalin çok üstünde artış gösteren, diğer türlere ise doğrudan veya dolaylı olarak zarar veren türlerdir. Dev Afrika salyangozlarının sıcak ve nemli ortamlara uygun canlılar olmaları, ülkemizin her bölgesinde yaşamlarını sürdürmelerine engel olsa da doğa için büyük riskler yaratabilir. Peki bu kadar zararlı bir türün doğal ortamından koparılıp evcil hayvan olarak beslenilmesi doğru mu ? Her canlıda olması gerektiği gibi Dev Afrika salyangozları da doğal ortamlarında yaşamalı. Onları ne kadar seversek sevelim doğal ortamlarından ayırıp evcilleştirmeye çalışmaya hakkımız yok. Unutulmamalıdır ki onların istilacı bir tür olması kendi doğal yaşam ortamlarında bir sorun teşkil etmezken doğal olmayan ortamlarda tehdit haline gelebilir. Bu durumda onların kendi yaşam alanlarında var olma hakkına saygı duymak, hem Dev afrika salyongazları hem de diğer türler adına en doğru karar olacaktır.
Dev Afrika Salyangozunun Fiziksel Özellikleri
Dev Afrika salyangozları diğer salyangoz türlerinden ayıran en gözle görülür özelliği adından da anlaşıldığı gibi dev boyutlarda olmasıdır. Yetişkin bir Dev Afrika salyangozu yaklaşık 20 cm uzunluğunda ve 7-10 cm yüksekliğindedir. Ortalama 32 gram kadar olan Dev Afrika salyangozları iri ve sert bir dış kabuğa sahiptir. Bu sert kabuk sayesinde yırtıcı hayvanlardan ve değişen hava koşullarından kolayca korunabilirler. Kabuklarının rengi kızılımsı kahve ve sarı tonlarda olabilir üstünde ise çok değişik varyeteler bulunur.
Dev Afrika Salyangozlarının Cinsiyetleri ve Çoğalma Hızları
Dev Afrika salyangozları hermafrodittirler. Yani tek bir salyangoz hem dişi hem de erkek üreme organına sahiptir. Kendi kendine döllenme yeteneğine de sahip olan bu canlılarda çoğunlukla iki salyangoz yan yana getirilince çoğalma görülür. Bir dev Afrika salyangozu tek bir çiftleşmeden sonra 100-400 arası yumurta verirken yılda birkaç kez çiftleştiğinden bir senede ortalama 1200 yumurta bırakır. Bu hızlı çoğalma kontrol altına alınmadığı taktirde felaketlere yol açacaktır. Dev Afrika salyangozu, bilinçsizce çiftleştirilmemelidir.
Oburluklarıyla Ünlü Dev Afrika Salyangozlarında Beslenme
Otçul canlı grubunun bir mensubu olan Dev Afrika Salyangozları canlı veya ölü bitki arasında herhangi bir ayrıma gitmezken insan ürünü bitkiler de dahil olmak üzere 500’den fazla bitki çeşidiyle beslenmektedir. Doğadaki tüketim hızları kontrol altına alınmadığında felaketlere yol açabilecek kadar obur olan bu canlılar yaprak, çiçek, meyve, tohum, tahıl, yosun, liken, mantar ve hatta bazen diğer salyangozları bile yiyebilirler.
Dev Afrika Salyangozları İnsan Sağlığı Açısından Zararlı mı?
Dışında bulunan sümüksü yapıdan dolayı ülkemizde pek çok insanın da dokunmak istemeyeceği Dev Afrika salyangozları oldukça titiz hayvanlardır. Doğada yaşayan ve toplanıp incelenilen Dev Afrika salyangozlarında insanların sağlığını tehlikeye atabilecek parazitlerin taşıdığı görülmekteydi. Fakat bu canlılar 15-20 yıldan beri doğadan toplanmıyor. “Hobi” için üretilen Dev Afrika salyangozları doğada sahip oldukları parazitleri ve bakterileri taşımazlar. Yine de büyütülme şartları ve büyüdükleri ortamları incelenmesinde fayda var.
Dev Afrika Salyangozları Hangi Amaçla İthal Ediliyor ? Ülkemizde İthalatı Serbest mi ?
Sevimli yüze sahip bu hayvanlar daha çok “hobi” ve evcil (pet) hayvan amaçlı üretiliyor. Fakat maalesef ilaç ve gıda sektöründe de bu hayvanlar kullanılıyor. Bir çok ülkede cilt bakım tedavilerinde canlı bir şekilde kullanılan Dev Afrika salyangozları da deney hayvanı olarak insan tarafından sömürülüyor. Egzotik canlıların, özellikle de hayvanların CITES belgesine sahip olmayan türlerinin ithalatı Türkiye’de yasak. Dev Afrika salyangozları için de ithalat kesinlikle söz konusu değil. Fakat bundan yıllar önce ülkeye sokulan Dev Afrika salyangozları üretiminin hızlı ve kolay olmasından dolayı Türkiyede ‘de yaygın bir şekilde bulunabiliyor.
