Ruam Hastalığını ve Adalar’daki Süreci Konunun Uzmanları ile Konuştuk

Adalar’da 105 at 18 Aralık gecesi Ruam hastalığı nedeniyle öldürülerek açılan çukurlara gömüldü.  Yıllardır Adalar’da kullanılan atlı faytonların kaldırılması için mücadele veren hayvan hakkı savunucuları ruam nedeniyel 105 atın öldürülmesi sonra İBB’nin Saraçhane’deki binası önünde eylem yapmaya başladı. Bu süreçte Ekrem İmamoğlu ile de görüşen aktivistler faytonların tamamen kaldırılmasını talep ederken, İmamoğlu  Adalar’da elektrikli faytona geçileceğini ancak 35 faytonun sembolik olarak adada duracağını açıklamıştı.

Hayvan hakkı savunucuları tüm bu süreçte yaşananlara şüphe ile yaklaşıyor. “Karantinada kaç at var? “ “Atlar için özel veteriner hekimin bulunmadığı Adalar’da atlara ruam testi nasıl yapıldı?” “ Atlar Nasıl öldürüldü?”  hayvan hakkı savunucuları tüm bu soruların cevabını merak ediyor.

Peki faytonların kaldırılması gerektiğini bir kez daha gün yüzüne çıkaran ruam hastalığı nedir? Atlarda Ruam teşhisi nasıl konur? Süreç nasıl yönetilmeli?

Ruam hastalığını ve Adalar’daki Ruam sürecini konunun uzmanları ile konuştuk.

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa (İÜC) Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof.Dr. Seyyal Ak ile  Ruam hastalığına dair tüm merak edilenleri konuştuk.

Ruam Hastalığı nedir? Hastalık başka hangi ülkelerde görülmüştür?

Ruam Brukholderia mallei isimli bir bakterinin tek tırnaklı hayvanlarda oluşturduğu zoonoz bir infeksiyöz hastalıktır. Tek tırnaklı hayvanların yanısıra yanında köpeklerde, kedilerde ve keçilerde de hastalığa rastlanmıştır. Hastalık Afrika, Asya, Orta doğu, Orta ve Güney Amerika’da gözlenirken Kuzey Amerika, Avustralya ve Avrupa’nın büyük bir kısmında eradike edilmiştir.

Hayvanlarda Ruam Hastalığının tespiti nasıl yapılır?

Ruam hastalığının tanısı konulurken öncelikle klinik belirtiler göz önüne alınır. Burun akıntısı ve burunda gözlenen ülserlerle beraber çene altındaki lenf yumrularında şişlik hastalığın önemli belirtileridir. Ayrıca deri üzerinde de ağrısız şişlikler gözlenebilir. Hayvanlarda özellikle kronik hastalarda kilo kaybı sıklıkla karşılaşılan bir durumdur.

Ruam’dan şüphelenilen durumlarda hayvanlar öncelikle belirti göstermeyen hayvanlardan ayrılır ve şüpheli hayvanlara Mallein testi denilen bir alerjik test yapılır. Testin sonucu 72 saat sonra belirlenir ve buna göre hasta hayvanlar ayrılır, pozitif çıkan hayvanlar itlaf edilir. Ruamlı hayvan tespit edilen ahırlarda, birinci teste negatif reaksiyon veren hayvanlar varsa, bunlara 20 gün sonra tekrar test uygulaması yapılır. Sonuçta Ruam tanısı konulan hayvanların itlafı gerçekleştirilir. Bu uygulamada negatif çıkanlar serbest bırakılır. Şüpheli çıkanlar 20 gün sonra tekrar teste tabi tutulur • Bu üçüncü testte müsbet ve şüpheli bulunanlar itlaf edilir negatif sonuç saptanan hayvanlar serbest bırakılır  Ayrıca serolojik testlerle de tanısı konulabilmektedir.

Ruam hastalığına yakalanmış bir hayvan tedavi edilebilir mi?

Hayvanlarda bir tedavisi bulunmamaktadır. Hasta hayvanlarda bakanlık onayı sonrası, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’na göre kıymet takdirleri yapılarak itlaf edilir. Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Yönetmeliği ile Bakanlığın belirlediği esaslar dahilinde Hayvan İtlaf ve Tazminat Mazbatası tanzim edilir ve uygulanır.

 Ruam sebebiyle öldürülmesi gereken hayvanların yasal olarak hangi yöntem ile öldürülmesi gerekmektedir?

İtlaf için belirlenmiş bir yasal yöntem bulmamaktadır. Ancak itlaf edilecek hayvanlara uygulanacak işlemler acısız ve hızlı şekilde gerçekleştirilir. Hayvanların sadece itlafı da yeterli değildir. Aynı zamanda itlaf sonrası hayvanlar, sönmemiş kireçle kaplı derin çukurlara gömülmeli, hayvanlara ait eyer, yular, yemli gibi malzemeler yakılmalıdır. Hatta hayvan bakıcılarının da kullandığı eldiven, giysiler, kaşağılar da yakılarak imha edilmelidir.

 İnsanlara nasıl bulaşır?

Ruam zoonoz bir hastalıktır ve insanlara bulaşır. Bulaşma hasta hayvanlarla direkt kontak sonucu gerçekleşir. Hasta hayvanların burun akıntıları, derideki lezyonları, burun ve ağız yüzeyleri ile direk temas hastalığın bulaşmasını sağlar. Ayrıca solunum yoluyla da hastalık hayvanlardan insanlara bulaşabilir.

 İnsanlara bulaşan Ruam ölümcül müdür?

Ruam hastalığı insanlarda tedavi edilir.

Peki tedavisi nasıl yapılır?

Tedavisi için antibiyotikler kullanılır.

Ruam hastalığı nasıl önlenir?

Ruam hastalığının  aşısı yoktur. Hastalığın yayılmasında portörlerin, sürüye kontrolsüz alınan infekte hayvanların, özellikle yurda kaçak sokulan hayvanların önemi fazladır. Tek tırnaklı hayvanlar belli aralıklara allerjik ve serolojik testlere tabi tutularak infekte veya portörler ayıklanmalıdır

Ruamlı hayvanların Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Yönetmeliği ile Bakanlığın belirlediği esaslar dahilinde Hayvan İtlaf ve Tazminat Mazbatası tanzim edilir. Hayvanlarda kontrolsüz hareketlerinin engellenmesi gerekmektedir. Hasta hayvanlara ait olan tüm malzemeler yakılarak imha edilmeli. Hayvan bakıcılarına ait eldiven, tulum, giysiler, bakımda kullanılan alet edevatlarının tamamı yakılarak imha edilmesi gereklidir. Hastalığın etkeni olan Burkholderia mallei bakterisi dezenfektanlara karşı duyarlıdır. Bu nedenle atların bulunduğu ahırlar, haralar sıklıkla dezenfektanlarla temizlenmelidir.

Kullanılan Malzemeler ve Bakıcıların Kendisi de Hastalığın Yayılmasında Bir Etkendir

Faytonculuğun ruam hastalığının yayılmasındaki önemi nedir?

Bilinçsiz ve kontrolsüz yapılan, kaçak olarak alınan hayvanların sokulması yetiştiricilikle hastalığın yayılmasına neden olmaktadır. Daha önceden de belirttildiği gibi sadece atların kendisi değil, kullanılan malzemeler ve bakıcıların kendisi de hastalığın yayılmasında bir etkendir. At bakıcılarının ve yetişticilerinin hastalıklar konusunda bilinçlendirilimesi ve verilen eğitimin uygulandığının ciddi şekilde takip edilmesi gerekmektedir.

Atlı Faytonlar Bir An Önce Yasaklanmalı

İstanbul Barosu Hayvan Hakları Merkezi Başkanı Avukat Deniz Tavşancıl Kalafatoğlu ileAdalar’da yaşanan Ruam hastalığını hayvan hakları yönünden Ajanimo’ya değerlendirdi.

Bugün yaşadığımız sürecin nedeni nedir?

Yıllardır adalarda devam eden at zulmü ve ruam salgını, bugün geldiği nokta itibariyle hem hayvan hem insan sağlığı açısından endişe verici bir boyuta ulaşmıştır. Faytoncuların önlenemeyen kötü koşullarda at bakım ve kullanımları, adaya girişi engellenemeyen, sağlık taramasından geçmemiş kaçak atlar, alınmayan tedbirler, uygulanmayan cezalar, bugünkü hazin tablonun mimarı olmuştur.

Daha Fazla Atın Ölmemesi için Ne Yapılamalı?

IBB önünde günlerdir haklı taleplerini dile getirip sonuç almak için bekleyen hayvan aktivisti dostlarımızın ve bizlerin çağrısına kulak verilmeli; Adalarda 3 aylık süre ile durdurulan atlı faytonun, atların zulmüne hizmet etmesi, olumsuz ve çok kötü koşullarda bakılan hayvanlar nedeniyle salgın hastalıklara kaynak oluşturması ve her yıl yüzlerce hayvanın acılar içinde ölmesine sebebiyet vermesi nedeniyle, bir an önce süresiz olarak, tek bir fayton dahi bırakılmadan, tüm atlı faytonlar yasaklanmalıdır.

Karatina Süreci Nasıl ilerlemelidir?

Ruam Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliğindeki usul ve prosedürler çok açıktır ve detaylı düzenlenmiştir. Bu usul, esas ve sürelere, aynen riayet edilmesi zorunludur. Özellikle de hastalık şüphesi taşıyan hayvanlarla sağlıklı olanların ivedilikle birbirinden ayrılması için karantina ahırlarının (ilk etapta çadırlarının) kurulması gerekmektedir. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının üzerine düşen görevler, yasada açıkça düzenlenmiştir. Yine İBB’nin ve ilçe Belediyesinin üzerine düşen görevler yerine getirilmelidir. Hayvan hakları, yaşam hakkı, her türlü siyasetin üzerinde ve önünde gelir. Yaşam, kutsaldır ve hiç bir zaman pazarlık konusu yapılamaz. Bu nedenlerle, İBB önünde günlerdir nöbette olan hak savunucusu arkadaşlarımızın ve bizlerin, haklı taleplerinin bir an önce kabul edilmesi ve faytoncuların günlerdir devam eden ve haddini aşan tehdit dolu söylemlerinin önüne geçilmesi, dolayısıyla hem yıllardır kanayan bir yara olan at zulmünün sonlandırılması hem de Ada’nın güvenliğinin sağlanması farz olmuştur. Yaşananların geldiği boyut itibarıyla büyük bir üzüntü içinde olduğumu dile getirirken, öncelikli talebimizin bu yüzyılda hala kullanılan ATLI FAYTONUN, BİR AN ÖNCE YASAKLANMASI yönünde olduğunu kez daha vurgular; bu konunun, gerekli hukuki gerek idari gerekse cezası yönüyle sonuna kadar takipçisi olacağımızı beyan ederim.