Yeşim Yüksel
Feline Infectıous Peritonitis (FIP), yakın zamana kadar ölümcül bir hastalık olarak nitelendiriliyordu. Fakat, GS441524 maddeli ilaç, FIP hastalarına adeta umut oldu. Bu ilaç sayesinde artık FIP ölümcül olmaktan çıktı ve tedavisi mümkün bir hastalık haline geldi. İşler biraz kolaylaşsa da FIP halen oldukça zahmetli ve zor süreçleri içerisinde barındıran bir hastalık, öyle ki bu tedavi süreci hem yıpratıcı hem de çok masraflı. FIP’in artık zor da olsa bir tedavisi var, peki kedilerin FIP olduğunu nasıl anlayabiliriz? FIP oldukça gizemli bir hastalık ve veteriner hekimlerin tümü FIP ile ilgili her ayrıntıya sahip olamayabilir. İşte o zaman iş size düşüyor. FIP ile ilgili, özellikle yabancı kaynakları, iyice araştırmalı ve mümkünse daha önce FIP tedavisi yapmış donanımlı bir veteriner hekim ile çalışmalısınız. Sıra geldi kedilerde FIP teşhisinin nasıl konduğuna. Öncelikle FIP iki çeşide sahip bir hastalık: ıslak ve kuru tip. Elbette böyle olunca teşhis koymakta farklılaşabiliyor.
Aklınız kedinizde kalmasın: Kedi kısırlaştırma hakkında merak edilen tüm detaylar için ziyaret edin.
Islak (Effusive) FIP Nasıl Teşhis Edilir?
Efuziv yani ıslak FIP, kedinin karnında (asit), akciğerlerinde (plevral efüzyon), veya kalbinde (perikardiyal efüzyon) sıvı birikmesi ile meydana gelir. Karnında asit biriken kediler, göbekleri şiş şekilde görülür ve hatta karınlarında su balonu varmış gibi bir hissiyat oluşur. Efüzyon kalp veya akciğerde ise akciğerde veya kalpte su toplanması, kedinin dış görünüşünde bir değişikliğe rastlanılmayabilir. Fakat yüksek miktarda sıvı birikimi varsa, solunum tıkalı olabilir ve bu gözle görünür hale gelir. Bunlar dışında ıslak FIP hastası kedilerde şu semptomlar görülebilir; iştahsızlık, uyuşukluk, antibiyotiklere yanıt vermeyen yüksek ateş, 3. göz kapağında çıkıntı ve bazen de sarılık.
Tam Kan Sayımı veya Kimya Paneli
Eğer kedinizin ıslak FIP olduğundan şüpheleniyorsanız ilk ve en doğru adım, tam sayımı veya kimyasal panel yaptırmaktır. Bu sayede tanı koymaya en doğru adımı atmış olursunuz. Tipik bir FIP kan çalışmasında; düşük albümin, yüksek globulin, yüksek beyaz kan hücresi sayısı, düşük kırmızı kan hücresi sayısı, yüksek nötrofiller, yüksek protein görülür. Ayrıca rejeneratif anemi ve kalıcı ateşe de sıkça rastlanılır. Tüm bu sonuçlardan sonra olası bir FIP şüphesi varsa emin olmak için başka testler yapılmalıdır.
FIV/FELV Testi
FIV ve FELV testleri FIP tanı aşamasında oldukça yaygındır ve tercih edilmesi kolaydır. Bu testlerin uygulanması, birincil veya ikincil tanı olarak ekarte edilmelidir.
Efüzyonun RT-PCR’si
Veteriner hekimin şırınga yardımı ile vücutta toplanan sıvıdan numune alma işlemidir. Bu sıvı tipik olarak, yüksek protein içerir ve sarımtırak bir renge sahiptir. Riverse Transkriptaz Polimeraz Zincir Reaksiyonu (RT-PCR), hastalığın RNA’sını yani virüsün kendini teşhis eden bir testtir. Nicel Real Time (RT-PCR (RT-qPCR)) ise, alınan sıvı ile numunedeki virüs miktarının ölçülebildiği bir son gelişme olarak nitelendirilir. Sıvı üzerindeki pozitif bir RT-PCR, ıslak FIP’nin doğrulanmış bir teşhisi olarak bilinir. Sıvı üzerindeki negatif bir RT-PCR, kabaca %30’luk bir yanlış negatif olasılığı olduğundan, FIP’i tamamen devre dışı bırakmaz. Altının çizilmesi gereken bir nokta ise, kan veya dışkı üzerindeki RT-PCR’ın, yanlış pozitif veya yanlış negatif sonuç verebilmesidir. Bu yüzden kan ve dışkı üzerinden RT-PCR yapılmamalıdır.
GS Teşhisi
FIP’in olası bir tanısı olduğu durumlarda, GS tanısal olarak kullanılabilmektedir. GS441, FIP’in tedavisi olarak bilinir ve FIP dışındaki hastalıkları tedavi etmez. Bu yüzden GS441 FIP şüphesi olan bir kediye uygulanır ve kedide iyileşme görülürse aslında kedinin FIP olduğu teşhis edilmiş olur. Ayrıca önemli bir nokta ise, kullanılan GS, FIP olmayan kedilere zarar vermez.
Kuru (Non-Effusive) FİP Nasıl Teşhis Edilir?
Kuru yani efüviz olmayan FIP teşhisi, Islak FIP teşhisine göre daha zordur çünkü, Kuru FIP belirtileri diğer hastalık semptomlarıyla oldukça benzerlik gösterir. Genellikle; uyuşukluk, büyüme geriliği, iştahsızlık, ateş, anemi ve/veya çıkıntılı üçüncü göz kapağı/kapakları ve ishal kendini gösterir. Ayrıca, ataksi, üveit, nistagmus, nöbet ve titreme de görülebilir.
Tam Kan Sayımı ve Kimya Paneli
Islak FIP’te de olduğu gibi tam kan sayımı ve kimya paneli teşhisin ilk adımını oluşturur. Aynı test süreci burada da işler ve kan sonuçları ile FIP belirtileri benzerlik taşıyorsa, diğer testlere geçilir.
Ultrason
Kuru FIP, virüsten etkilenen organda belli başlı lezyonlar oluşturur bu lezyonları görmek ve incelemek için ultrason tercih edilir. Ultrason mevcut lezyonları görüntülerken, ultrason esnasında ince iğne aspirasyonu ile parça alınır ve immun boyama için laboratuvara götürülür.
Bağışıklık Kazandırma
İmmün boyama, “zararsız” kedi koronavirüsü ile FIP’e neden olan kedi koronavirüsü arasında ayrım yapamaz, ancak karakteristik piyogranülomatöz lezyonlarda veya inflamatuar efüzyonlarda (vücutta toplanan sıvı) enfekte makrofajların bulunması FIP ile yüksek oranda ilişkilidir. FIP teşhisi konmuş çok sayıda kedi efüzyon makrofajlarında, hücre içi kedi koronavirüs antijeninin pozitif immünofloresan boyaması, FIP’in %100 öngörücüsüdür. İmmun boyama sonucundan alınan pozitif değerin doğruluğu oldukça yüksekken, negatif değerin doğruluğu tamamıyla kesin değildir, bu yüzden negatif test sonucu FIP yoktur anlamını taşımaz.
GS Teşhisi
Islak FIP’te olduğu gibi olası FIP hastalığından şüphelenildiğinde alternatif olarak GS441 kullanılabiliyor. Eğer FIP olduğu düşünülen kedi olumlu yanıtlar veriyorsa teşhis konmuş oluyor. Kedi eğer FIP değilse GS411 kediye zarar vermez ve diğer hastalıkları da iyileştirmez.
Fakat GS4141, dolar ve euro kurlarına bakıldığında Türkiye’deki hastalarda tedavi için bile çok zor şartlarda sahip olunabilen bir ilaç.
Kaynak: https://fiptreatment.com
