4 Nisan Dünya Sokak Hayvanlarını Koruma Günü Nedir?

4 Nisan Dünya Sokak Hayvanlarını Koruma Günü, 2010 yılında Hollanda’da sokak hayvanlarıyla ilgili düzenlenen bir konferans sırasında ortaya çıkmış. Bu tarihten itibaren de, 33 ülkede kutlanıyor. Amaç sokakta yaşayan evsiz hayvanlarla ilgili olarak toplumda farkındalık yaratmak. Sonuçta sokaklar ne çocuk doğurur ne de hayvan… Sahipsiz kalan, barınmak için başının üstünde bir çatısı olmayan, beslenmek için ya çöpleri karıştırmak ya da insanlardan dilenmek durumuna kalan, hasta olduğunda bir insan fark etmemişse bir köşede ölmeye yatan sokaktaki canlar için üremek hak olmasına rağmen yavrusunu güvenle doğurup büyüteceğiz bir alam dahi bulamaz. Daha fizyolojik ve psikolojik gelişimlerini tamamlamadan, “tüccar hekimlerin” beyanları ile henüz 6 aylıkken kısırlaştırılır. Amerika ve Avrupa’nın pek çok ülkesinde, evcil hayvanların sokakta yaşamalarına bile müsaade edilmez. Ülkelere göre süreler farklılık göstermekle birlikte, en fazla iki hafta içinde sahiplendirilmeyen hayvanlar öldürülür.

Sokak Hayvanıyla Birlikte Yaşama Kültüründe Amerika ve Avrupa’dan İleride, Hayvan Hakları Konusunda Gerideyiz

2010 yılından beri toplam 33 ülkede kutlanan 4 Nisan Dünya Sokak Hayvanları Günü, sokakta yaşayan hayvanların sesi olmak isteyen binlerce hayvansever açısından, hayvanların yaşam mücadelesine destek olmak için özel bir anlama sahip. Türkiye gibi sokaklarında evcil hayvanlarıyla birlikte yaşayan bir ülke için çok daha anlamlı. Çünkü bu ülke insanları hem yaşam (din) kitabının öğütlediği üzere tüm türlerin kendisine emanet edildiği ve her canın kutsal olduğu bilinci ile hareket ediyor hem de asırladır hayvanlara birlikte yaşanan bir kültürden geliyor. Hayvanlarla birlikte yaşama kültür açısından, Amerika ve Avrupa’daki pek çok ülkeden ileride olan Türkiye, sokaktaki evsiz hayvanlarının haklarını kanunlarla koruma konusunda geride kalıyor. Anadolu’nun bağrından çıkan birinin, sokaktaki evsiz hayvanlar konusuna Amerika ve Avrupa’nın insanlık dışı uygulamalarını savunması, Anadolu bilgeliği ile yoğurulmamış olmasından kaynaklanabilir ancak. Sokak hayvanları ile birlikte yaşama kültürümüzle Avrupa’ya ancak örnek olabiliriz. Her toplumda olduğu gibi bu toplumda da kişiliğinin sağlıksız boyutunda insanlara mevcut. O insanlar işledikleri suçlardan dolayı ceza almadıkları ve iyileştirilmedikleri için tekrar tekrar suç işliyorlar. Hayvan haklarının yasalarla güvenceye alınması ile birlikte, Türkiye sokak hayvanları ile birlikte yaşama konusunda tüm dünyaya örnek olabilir.  Avrupa’dan illa örnek alacaksak; ‘yerlere çöp atmamak, doğal kaynakları idareli kullanmak, doğaya saygılı olmak, kadın haklarına saygı’ gibi basit ve ahlaki değerleri benimsemek, yaşam koşullarımızı iyileştirmek adına çok daha sağlıklı olur.

Türkiye’de Hayvan Hakları

Türkiye’de hayvan hakları Kabahatler Kanunu Kapsamında 2004 yılında çıkarılan 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ile korunmaya çalışılmaktadır. Hayvanları CAN değil MAL olarak gören bu kanun, hayvanlara yönelik işlenen suçlara caydırıcı hiçbir hüküm içermiyor. Bir hayvana canice şiddet uygulamak, öldürmek, tecavüz etmek, doğasın aykırı olarak üretim amaçlı olarak sürekli doğurtmak, doğasına aykırı işlerde öldüresiye çalıştırmak suç değil, yere tükürmekle eş değerdir. Sahipli ise, “Mala Zarar” vermekten ceza veriliyor. Tam da bu yüzden, hayvan haklarını ceza kanunu kapsamına alan ve hayvana yönelik işlenen suçlarda hapis cezası verilmesi ve hayvan haklarının da anayasal güvenceye alınarak korunması istenmektedir. Gelecek günlerde çıkması beklenen ve birçok tartışmaya neden olan hayvan hakları yasasının, hayvan haklarını etkin bir şekilde koruyabilecek nitelikte olması istenmektedir.

Dünya’da Hayvan Hakları

Kasım 2019 itibarıyla bilinen 32 ülkede resmi olarak insan dışı hayvan duyumu tanımaktadır. İşte o ülkeler: Almanya, Avustralya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Kuzey Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, Şili, Yeni Zelanda ve Yunanistan‘dır. Dünya’da hayvan hakları için birçok çalışma yapılmakla beraber, bugüne kadar en etkilisi, İsviçre’de yürürlüğe girmiştir. İsviçre 1992 yılında yaptığı çalışma ile, hayvan haklarını anayasal güvence altına alan ilk ülke olmuştur. Bu sayede hayvan hakları, anayasa ile oldukça güçlü bir şekilde korunmaktadır. İsviçre dışında, Bolivya 2009 yılında, sirklerdeki hayvan istismarını yasaklayan ilk ülke olarak karşımıza çıkar. Tüketim amacıyla atların öldürülmesini yasaklayan tek ülke Amerika Birleşik Devletleri’yken, Hindistan’ın bazı eyaletlerinde ise tüketim amacıyla ineklerin öldürülmesi yasaklanmıştır. 2014 yılında Hindistan’ın Palitana şehri ise büyük bir ilke imza atarak, dünyada yasal olarak vejetaryen olarak bilinen ilk şehir oldu. 

Türkiye’de 4 Nisan Dünya Sokak Hayvanlarını Koruma Günü’nü Nasıl Kutluyoruz?

Dünya’nın çeşitli ülkelerinde ve Türkiye’de de kutlanan 4 Nisan Dünya Sokak Hayvanları Günü’nde hayvanları nasıl koruyamadığımıza bir kez daha şahit oluyoruz. Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde yapılan etkinliklerle, hayvan sevgisini çocuklara aşılamak isterken, ertesi gün aynı şehirde zehirlenen, ormana atılan, uyutulan ya da ağaca asıp öldürülen hayvan haberleri ile karşılaşıyoruz. 4 Nisan Sokak Hayvanlarını Koruma Günü; diğer günlerde hakları yasalar ile güvenceye alınmayan bir ülkede kutlama yapacağımız bir gün değil, sokak hayvanlarının haklarının yasalarla güvence alınmasının bir kez daha yinelediğimiz bir gün olacak. Ta ki, bu ülkede hayvan hakları yasalarla güvenceye alınıncaya dek…