Editör
Kökeni İlk Çağ’a kadar dayanan Arap atı, zekâsı, sadakati ve dayanıklılığı ile bilinir. Arap atının kökeni Orta Doğu çöllerine uzanır ve uzmanların çoğu bu atın Arap Yarımadası civarında ortaya çıktığı konusunda hemfikirdir.
Arap Atlarının Kökeni
Bedevi kabilelerinin Arap atları ile ortak tarihleri milattan önce 3000 yılına kadar gider. Bu ırkın soy ağacı titiz bir şekilde kayıtlarda tutulmaktadır.
Efsaneye göre Arap cinsinin dişisini Muhammed bin Abdullah seçmiştir. Çölde uzun bir seyahatten sonra susayan kervandaki hayvanların sadakatini ve dayanıklılığını ölçmek için bir su kaynağının yakınına kadar sürdüğü hayvanları geri çağırmış, bu çağrıya yalnızca beş tane dişi at karşılık vermiş. Suyu bırakarak sahiplerine geri dönecek kadar sadık olmaları sebebiyle bu beş at, Küheyle, Seklaviye, Übeyye, Hamdaniye, Manekiye el-Hamse, yani beş olarak adlandırılmış. Bu atların, beş Arap atı türünün ataları olduğu söylenir. Bir diğer efsane de Süleyman’a Arap atı Dehman ismi dayanmaktadır.
Aklınız kedinizde kalmasın: Kedi kısırlaştırma hakkında merak edilen tüm detaylar için ziyaret edin.
Arap atları yüzyıllardır çöllerde insanlarla yakın ilişki içinde olmuşlardır. Savaşlarda başarılı olan atlar bazen evlerde misafir edilmiştir. Çocuklarla olan iyi ilişkileri nedeniyle 18 yaş altındaki çocukların binmesine izin verilen tek çeşittir.
Arap atlarının çoğu zeki, çevresiyle iyi ilişkili ve hassastır. Kolay öğrenirler, sahiplerinden sevgi gördükleri zaman buna çok iyi karşılık verirler. Bu özellikleri onları hem evcil hem vahşi yapar. Çünkü düzensiz veya gereğinden fazla tekrarlanan eğitim Arap atlarını çok hırçınlaştırabilir.
Arap atı, hızlarıyla bilinen cinslerin bulunduğu sıcakkanlı atlar sınıfına girer. Eğitiminin zor olduğunu düşünenlerin, bunun kendi davranışlarından kaynaklandığını bilmesi gerekir, çünkü Arap atı, sahibinin davranışına çok hızlı cevap veren, hassas bir cinstir. Yanlış yetiştirilen Arap atları, kamuoyunda olumsuz bir imaj bırakmıştır.
Vücut Yapısı
Arap atının, profilden bakıldığında wV şeklinde bir kafası, geniş alnı, küçük burnu, geniş burun delikleri vardır. Birçok Arap atının gözlerinin arasında, bedevilerin jibbah dedikleri, sıcak havada nefes almayı kolaylaştıran bir çıkıntı vardır. Boynu da oldukça geniştir. Altı yerine beş bel omuru bulunduğu için sırtı diğer cinslere göre daha küçüktür. Buna rağmen ağır binicileri kolaylıkla taşıyabilir. Bir diğer önemli özellikleri de doğal olarak kalkık duran kuyruklarıdır.
Diğer cinslere etkisi
Günümüzde hemen hemen bütün yarış atlarında Arap atı kanı bulunur. Arap atı, genetik potansiyeli nedeniyle Endülüs atı, Kırma, American Quarter, Morgan, Amerikan bineği, Appoloosa, Oldenburg ve Trakehner gibi birçok sıcakkanlı at cinsine de genlerini vermiştir. Binek atlar dışında Parcheron ve Midilli’de de Arap atı geni görülür. Biçimli başları ve yüksek kuyrukları sayesinde diğer türlerden kolayca ayırt edilirler.
Günumüzde yetiştiriciler birçok at çeşidi için “Arap kırması” yerine yeni isimler türetmişlerdir. Quarab (Arap-Quarter), Welara (Arap-Welsh Midillisi) veya Morab (Arap-Morgan) bu yeni türlerden bazılarıdır.
Birçok özellik Arap atlarını diğer ırklardan ayırıyor.
- Bir Arap atının yürüyüşü, atın nispeten küçük boyutuna rağmen çok güçlü olduğundan sağlam ve oldukça yumuşak gider.
- Arap atları zarif boyunları ve ince ipeksi yele ve kuyruğu ile kolayca tanınabilir.
- Geniş zeki gözleri ve kavisli boyunları, zarif yüzleri, safkan Arap atlarının ayırt edici özellikleridir.
- Arap atlarının kuyrukları yukarıda ve çok hareketlidir. (ileri geri hareket)
- Arap atları hızlı öğrenir, çevrelerine ve insanlara duyarlıdır.
- Arap atları Trakehner’den Fallabella’ya kadar günümüz atlarının atalarıdır.
- Arap atları, diğer at ırklarından daha küçük omuzlara sahiptir.
- Yetiştiriciler, Arap atlarının kan hattını saf tutmaya özen gösterir. Seyreltme ne kadar az olursa olsun, başka bir cinsin kanı ile melez olan hiçbir at Arap atı olarak kaydedilemez.
Arap Atları’nın Avrupa’ya Yayılması:
İslam dininin yayılması ile Arabistan kültürel bir değişime sahne oldu. İslami inancın etkisiyle Arap savaşçılar yerleştikleri çöllerden çıkarak İslamiyet’i yaymak için savaştılar. Çölde yetiştirilmiş bu görkemli hayvanlar muhteşem savaş atları oldular. Orta Doğu, Kuzey Afrika ve İspanya’ya kadar Akdeniz ülkeleri ve doğuda Çin’e kadar birçok ülke İslam’a yenik düştü. 1099 ve 1249 yılları arasında Haçlı Seferleri’nden sonra Avrupa atları ile Türkmen Ahalteke ve Arap kanı karıştırıldı. Ateşli silahların icadı ile ağır silahlı şövalyeler önemini yitirdi. 16. yüzyılda askeri birliklerde hafif, hızlı atlara olan ilgi arttı. Bundan sonraki savaşlar ise Arap atının askeri birliklerde kullanımının öne-mini kanıtladı. Haçlı seferleri sonrasında, Batılılar gözlerini doğunun atlarına diktiler. 1683 – 1730 yılları arasında at yetiştiriciliği için İngiltere’ye getirilen doğu aygırları arasında Arapların da bulunması bir devrim oldu. 1800’lü yıllarda Avrupa’da Arap atı çiftlikleri oluştu. Polonya Kraliyet Ailesi, Alman Kralları ve birçok Avrupa ülkesindeki soylu aileler Arap atı çiftlikleri kurdular. Lady Anne Blunt ve Wilfred Blunt’un Mısırda olan yaşamlarının ve çöl gezilerinin sonucu olarak İngiltere’deki dünyaca ünlü Crabbet Arap Atı Harası çölde ve Mısırda da kuruldu. Daha sonraları buradan Rusya, Polonya, Avustralya, Kuzey ve Güney Amerika’ya at gönderilmeye başlandı.
